Bebek ve çocuklarda ishal

Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzman Doktor Erkut Karasu, bebeklerde ve çocuklarda sıkça görülen ishal rahatsızlığı ile ilgili açıklamada bulundu. Doktor Karasu ishalin sebeplerinden, belirtilerinden ve tedavisinde de söz etti.

Çerkezköy Bakış - Özel İrmet Hospital Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzman Doktoru Erkut Karasu ishalin bebek ve çocuklarda sık görülen bir hastalık olduğunu kaydetti.

İSHAL NEDİR?

Dünyada her yıl 5 yaşından küçük çocuklarda büyük oranda ishal vakası görüldüğünü ve bazılarının da ölümle sonuçlandığını da ifade eden Karasu “Özellikle 2 yaşın altındaki bebeklerde ishalden ölüm daha sıktır. İshal; bebek ve çocuğun her zaman yapmakta olduğu gaita (kaka) sayısının artması ve kıvamının azalmasıdır. Anne sütü alan ufak bebeklerde  günlük gaita sayısı 6-7 defa, kıvamları ise biraz yumuşak olabilir. Büyük çocuklarda ise günlük gaita sayısı 1–2 ise normal kabul edilebilir. İshalde gaitanın sayısı kadar, rengi, kokusu ve içeriği de çok önemlidir. Anne sütü alan bir bebek sağlıklı iken altın sarısı renginde gaita yaparken, ishal  mikrobik bir hal alacak olursa, yeşil- kahverengi, pis kokulu, sümüklü bir hale dönüşebilir. Hatta bazı virutik ve mikrobik ishallerde gaita  içinde kan ve mukus ( sümüksü bir yapı) olabilir. Örneğin, dizanteri ve tifo gibi. İshalde bağırsak içinde ilerleyen yiyecek ve içecekler kalması gereken süreden daha az  bağırsakların içinde kalırlar. Böylece yiyecekler yeterince emilemez, sindirilemez olurlar.” diye konuştu.

“İSHALİN SEBEPLERİ ÇOK ÇEŞİTLİDİR”

Uzman doktor Erkut Karasu ishal hastalığının sebeplerinden de bahsederek “İshalin sebepleri çok çeşitlidir. Çoğu kez virutiktir. Yani mikroplarla olmayan, mikroptan daha küçük canlı yaratıklardır. Virutikolanlar, genellikle çocuğun genel durumunu pek bozmaz, ateş pek yükselmez. Ancak  mikrobik ishallerde ateş görülebilir, bunun yanı sıra gaitanın görünüşü, kokusu değişir. Hatta kanlı olabilir. İshal, çocuklarda kirli gıdalar, aburcubur yiyecekler ile de  meydana gelebilir. Yağlı ve şekeri bol gıdalar da ishal yapabilir. Ayrıca gıda zehirlenmelerinin ilk saatlerinde kusma karın ağrısı, ilerleyen saat ve günlerinde de ishal ortaya çıkabilir. Yolculuk ishallerinde, çocuğun aldığı besinlerin değişmesi sonucu da ishaller görülebilir. Yine çocuklarda gözle görülmeyen ancak gaita incelemesi (tahlili) ile teşhisi konulan amip ve giardia gibi parazitler de ishal yapan sebepler arasındadır. Kulak, burun, boğaz, idrar yolu enfeksiyonları ve bu hastalıkların tedavilerinde kullanılan bazı antibiyotikler de çocuklarda ishal yapabilir. Diş çıkaran bazı çocuklarda gaita yumuşak olup ishal görülebilir. İnek sütüne alerjisi olan çocuklarda, yine nadiren de olsa buğday kabuğunu girdiği  un ve unlu mamuller yiyen çocuklarda guluten alerjisi sonucu ishaller görülebilir.” dedi.

“BELİRTİLERİ ÇOK YÖNLÜ”

İshalin belirtilerinden de bahseden Karasu, “İshalli çocuklarda; kusma, karın ağrısı, halsizlik, bitkinlik, yorgunluk, iştahsızlık nadiren de ciddi ateş görülebilir. İshalde en çok korkulan, aşırı ishal ve kusma ile vücudun su kaybetmesidir (Dehidratasyon).  Böyle çocuklarda ağız kuruluğu idrar miktarının azalması, bazen havale-kasılma gözlenebilir. Ufak bebeklerde bıngıldakta çökmeler, huzursuzluk, gözlerde çökme  görülebilir. Bu şikayetler vücudun aşırı su kaybettiği durumlarda daha ciddi bir hal alabilir. Böylece bebeklerde beslenme bozukluğu ve ölümlere yol açabilir.” şeklinde konuştu.

“TEDAVİSİ NASIL OLUR?”

İshalde yapılacak tedavi şekilleri hakkında da bilgiler aktaran Uzman Doktor Erkut Karasu, “İshalin sebebini bulup onu ortadan kaldırmak için her zaman sebep bulunmayabilir. İshalli çocuklar  az az, sık sık beslenmelidir. Anne sütü alıyorsa, mutlaka anne sütüne devam edilmelidir. Yağsız ve şekersiz gıdalar verilmeli, özellikle pirinç lapası, patates püresi, yağsız yoğurt- ayran, muhallebi, şeftali, muz, havuç suyu verilmeli, kusan çocuğun midesi kusmaya takiben birkaç saat dinlendirilmelidir. Mikrobik ve paraziter olanlarda ilaç kullanılmalı, diğer ishallerde antibiyotikler ve ishal kesici ilaçlar kullanmamalıdır. Bebeklerde ishal sebebi en sık rota virüsü olup, buna karşı rota virüs aşıların (ishal aşıların) bebeklik döneminde yapılması önerilmekte, doktor kontrolünden sonra aşırı sıvı kaybı olan çocuklara ağızdan tuz şeker karışımı tozlar verilmeli, hatta ağızdan yeteri kadar almayıp, aşırı kusanlara serum takılıp gözlenmelidir. 1-2 günü aşan ciddi ishallerde mutlaka doktora danışılmalıdır.” dedi.