Yaz mevsiminde çocuk kırıklarına dikkat!

Özel Optimed Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Recep Çalışkan, çocuk kırık ve çıkıkları konusunda kamuoyunu bilgilendirdi.

“KIRIKLAR DA ARTIYOR”

Yaz mevsiminin pek çok hastalıkta olduğu gibi çocuk kırıklarının da arttığı bir mevsim olduğunu kaydeden Çalışkan “Yüksekten veya yola oyun ve koşma esnasında düşmeler ile trafik kazaları çocuk kırıklarının en sık nedenlerindendir. Bunun sebebi de insanların en çok hareket ettiği mevsimin yaz olmasıdır. Bu yaralanmalarının yüzde 15’inde kol ve bacak yaralanmaları görülür. Çocuk yaralanmalarının değerlendirilmesi bazen kolay olmayabilir. Bunun önemli nedeni çocukta birden çok yaralanma bulunabilmesi ve çocuklarla iletişimin her zaman çok kolay olmamasıdır” dedi.

“SOLUNUM VE DOLAŞIM KONTROL EDİLMELİ”

Kaza geçiren bir çocuk görüldüğünde öncelikle solunum ve dolaşımının kontrol edilmesi gerektiğini kaydeden Çalışkan “Kas ve hareket sisteminde boyun, kol ve bacaklardaki eklem ve kemiklerde ki kırık ve çıkıklar tek tek değerlendirilir. Çocukta kol ve bacakta bozulma, anormal hareket olup olmadığına bakılır. Kırık olan bölgede hareket ettirememe söz konusu olabilir. Ciltte yara olup olmadığı tedavide önem taşır. Nazikçe yapılan değerlendirmeden sonra zedelenen bölge dikkatlice sabitlenir. Eldeki imkânlara göre sabitleme bir ağaç parçası veya bir mukavva kartonla da yapılabilir. Sabitleme yapılırken çok sıkmamak önemlidir. Hasta fazla kıpırdatılmadan kısa zamanda en yakındaki hastaneye götürülmelidir.  Hastaneye getirilen çocukta his ve nabız muayenesi yapıldıktan sonraki en önemli değerlendirme problemli yerlerin röntgen çekiminden sonra yapılmaktadır” dedi.

“BURKULMALAR ÖNEMSENMELİDİR”

Çocuklarda epifiz diye adlandırılan büyüme filizi kırıklarının da önemli kırıklardan olduğunu ifade eden Çalışkan “Büyüme filiz kırıklarından sonraki zedelenmeler ileri yaşlarda kısalık ve eğriliklere neden olabiliyor. Epifiz denen büyüme filizlerinin değerlendirilmesi röntgen ile her zaman kolay olmayabilir. Bu durumda özel değerlendirme teknikleri kullanılır. Çocuklarda yaralanma öyküsü çok dikkatli olarak değerlendirilmelidir. Bazen çok basit diye düşünülüp araştırılmayan durumlarda önemli yaralanmalar ve kırıklar gözden kaçabilir. Bunun sonucunda tedavi gecikip kalıcı sakatlıklar meydana gelebilir. Unutulmamalıdır ki basit düşme ve yaralanmalarda istirahat ile şikâyetler kısa sürede geriler.  Gerileme olmaması durumunda çocuk hekime götürülmelidir. Çocuklarda bağlar kemiklerde daha güçlüdür. Bu nedenle yetişkinlerde bağ yırtığına neden olan yaralanmalar, çocuklarda kırığa neden olabilir. Bu sebeple el bileği, ayak bileği ve diz burkulmaları önemsenmelidir” dedi.

EKLEM KIKIRDAĞI YARALANMALARI DA ÖNEMLİ

Çocuklarda eklem kıkırdağı yaralanmalarının da çok önemli olduğunu kaydeden Çalışkan “Kıkırdak parçaları dönüp eklem içine dönme yapabilir ve eklemde bozulmaya neden olabilir. Çocuk kemikleri erişkinlere göre çok esnektir. Bunun iyi tarafı çok fazla düşen çocuklarda yetişkinlerdeki düşme oranlarından daha az oranda kırık olmasıdır. Ayrıca perost denen kemik zarı çok kalındır. Bütün bunların sonunda yetişkinlere göre çok parçalı kırık olması çocuklarda çok çok azdır ve kırık kaynaması çok hızlıdır. Kemiklerde ki farklılık nedeniyle çocuklara has kırıklar olur. Kemik zarının sağlam kaldığı kırıklarda yeliş ağaç ve torus kırığı denen kırıklar olur. Bunlar ayrışmamış kırıklardır. Bu tip kırıklarda çocukların çok az ağrı duyduğu için aile bunları önemsemeyebilir. Ağrı olmamasına rağmen çocuk elini ve bacağını kullanmayacağından uzun süreli hareket kısıtlılığında doktora başvurulmalıdır. Çocuk kırıkları yetişkinlerden farklı olarak çoğu zaman kırığın düzeltilmesi ve alçı tespiti ile kolayca iyileşebilmektedir. Kırıkta olabilecek hafif açılanma zaman içinde vücut tarafından düzeltilebilmektedir” dedi.

EN SIK GÖRÜLEN KIRIKLAR

Çocuklarda en sık görülen kırıkların el bileği ve dirsek kırıkları olduğunu kaydeden Çalışkan “Çocuklarda iyileşme hızı çocuğun yaşı ve kırığın yerine göre değişir. Çocuk ne kadar küçükse iyileşme o kadar hızlı olur.  Örneğin yetişkin de 3-4 aydan önce kaynamayan uyluk kemiği çocuklarda 3 hafta kadar bir sürede kaynayabilir. Çocuklarda ameliyat gerektiren kırıklarda vardır. Eklemi ilgilendiren ayrılmış kırıklarda ameliyat gerekir. En sık ameliyat edilen dirseğin ayrılmış kırıklarıdır. Açık kırık dediğimiz ciltteki yaralanmalar ile birlikte olan kırıklar çok önemlidir. Bu tip kırıklarda tedaviye Antibiyotik ve tetanos aşısı ilave edilmektedir. Ayrıca yara temizliği çok önemlidir. Burada gelişebilecek enfeksiyon tedavisi çok zor olan ve bazen bir ömür boyu devam edilebilecek kemik iltihabına neden olabilir. Çocuklarda bağlar sağlam olduğu için çıkıklar çok nadir görülmekte olup en sık görülen dadı çıkığı dirsekte ki yarı çıkıktır. Özellikle 1-4 yaşlarında dirseğin hoyratça çekilmesi ile olmaktadır. Bu nedenle çocukların kolunu tutarken dikkatli olunmalıdır. Çok ağrılı bir tablodur. Ortopedi uzmanı tarafından yapılan müdahale ile çok çabuk olarak şikâyetleri geriler ve çocuk kolunu hemen oynatabilir.  Kırık sonrası alçı takibi çok önemlidir. Aile ilk günlerde alçı yapılan kol ve bacakta ki parmakların dolaşımına dikkat etmelidir. Dolaşımda fark edilen değişiklerde hemen doktora başvurulmalıdır. Alçı içinde ki şişlik dolaşımı bozacağı için alçı gevşetilmelidir. Dolaşımın etkilenmesini azaltmak için alçılı uzuv ilk üç gün kalp seviyesinden yukarıda olacak şekilde tutulmalıdır. Böylece dolaşım bozulduğunda alçı gevşetme ve dolayısıyla kırıkta kayma riski azaltılacaktır” dedi.

TAVSİYELERDE BULUNDU

Çocuklarda yaralanma ve kırıkları engellemek için tavsiyelerde de bulunan Çalışkan “Çocukların trafiğin olmadığı, tehlikeli olmayan oyun alanlarında oynamalarına dikkat edilmelidir. Çocuklar araç ile seyahat esnasında iken çocuk koltuğunda oturmalı, büyük çocuklarda ise mutlaka emniyet kemeri takılmalıdır. Apartmanlarda veya evlerde merdivenlerin kenarlarında korkuluk ve merdivenlerde kaymamak adına bant konulmalıdır. Yaralanma olduğunda kişi en yakın hastaneye götürülmeli ve yaralanan bölge sabitlenerek götürülmelidir. Yara varsa imkânlar doğrultusunda temiz bez ile kapatılmalıdır. Kırıkçı ve çıkıkçı adı altında eğiti olmayan kişilerin yaptıkları müdahaleler nedeniyle çok sayıda çocuk sakat kalabilmektedir. Bu nedenle mümkünse müdahale ettirmeden hastaneye götürülmelidir” dedi.